ترنم باران

على است و جهانى از فضائل، على است و دریائى بیکران از امتیازات.

کیست که به اعماق صفات او برسد؟ و چه کسى است که به زوایاى زندگى او دست یابد؟ هر چنداهل تحقیق به تکاپو افتند، بررسى کاملى از حالات او چنانچه شایسته است نتوانند کرد و نویسندگان هر چه دقیق باشند باز به گوشه هاى مختلف حیات او پى نخواهند برد. پس على کسى نیست که فراموش شود و یا حق او ادا گردد. از این جهت مى بینید هر چند دقت نغمه هائى جدید درباره على به گوش مى رسد و با دید تازه اى به زندگى وى توجه مى شود.

آرى قضاوت است و تحقیق، بررسى است و مطالعه درباره ى مردى بى پایان که واقعا از خود گذشت و در راه خدا و اعلاء کلمه حق کوشش فراوان کرد. مردى جاویدان که ظلم راحتى بر مورچه اى روا نداشت و لقمه اى حرام از گلویش پائین نرفت. مردى همیشگى که از منظره دیدار مستمندان و یتیمان رقتى بیمانند به او دست مى داد و با تمام قواى خود مى کوشید به زندگى آنان سر و سامانى داده شود. مردى که در تقسیم مقررى بیت المال، میان خویش و بیگانه تفاوتى نمى گذاشت و از اداء حق ذره اى فروگذارى نمى نمود.

مردى که صفات متضاد او تحیرآور و اخلاق کریمه اش همه را مات و مبهوت ساخته است.

و بالاخره مردى که انسانیت به تمام معنى برازنده اوست بلکه او ست که به انسانیت شرف و افتخار داده است.

نام مبارکش على و کنیه او ابوالحسن و لقب مشهور او امیرالمومنین و مرتضى بود. [ مناقب خوارزمى، صفحه ى 8 و 6. ] روز جمعه 13 ماه رجب سى سال پس از عام الفیل در خانه کعبه متولد و این امتیاز براى همیشه به او تخصیص داده شد. [ ارشاد، صفحه ى 3. ] پدرش ابوطالب عموى پیامبر اکرم "ص" بود که تا قدرت و نیرو داشت از پیغمبر حمایت کرد و از او دفاع نمود. [ الکنى و الالقاب ج 1، صفحه ى 110. ] مادرش فاطمه دختر اسد بن هاشم بن عبد مناف بود که پیامبر اکرم "ص" او را به منزله مادر خود مى دانست و همیشه از محبتهاى او یاد مى کرد و از نیکوئیهاى وى سپاسگزارى مى نمود. [ ارشاد، صفحه ى 3. ] على از کودکى در دامان تربیت پیامبر نشو و نما کرد [ ارشاد، صفحه ى 3. ] و ده ساله بود که به پیغمبر ایمان آورد. [ شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 1، صفحه ى 14. ] على اولین مردى بود که دین اسلام را پذیرفت و دعوت پیامبر را اجابت نمود. [ ارشاد، صفحه ى 3. ] على بعد از بعثت پیغمبر سیزده سال با آن حضرت در مکه و پس از جریان هجرت ده سال با آن بزرگوار در مدینه بود [ ارشاد، صفحه ى 3. ]، على بعد از رحلت پیامبر سى سال زندگى کرد. دو سال و چهار ماه در خلافت ابوبکر، ده سال و هشت ماه در خلافت عمر، دوازده سال، در خلافت عثمان، و حدود پنج سال هم خلافت خود آن حضرت طول کشید. [ مناقب ابن شهر آشوب، ج 3، صفحه ى 92. ] على "ع" هنگام هجرت پیامبر در رختخواب آن حضرت خوابید در جان خویش را در خطر انداخت تا دشمنان از تصمیم و خروج پیامبر آگاه نشوند. [ ارشاد، صفحه ى 23 -22. ] على "ع" در همه جنگهاى پیامبر با دشمنان، شرکت داشت بجز جنگ تبوک که پیامبر او را به عنوان جانشین و نماینده خویش در مدینه باقى گذاشت. [ ارشاد، صفحه ى 71. ] على "ع" در جنگهاى بدر، احد، خندق، خیبر، حنین و سایر جنگها رشادتها از خود نشان داد و در بعضى از آنها عامل اساسى پیروزى بشمار مى رفت. [ ارشاد، صفحه ى 27 و 25. ] على "ع" در سال دوم هجرى با فاطمه دختر پیامبر اکرم ازدواج نمود و از این پیوند زناشوئى حضرت امام حسن، امام حسین، زینب و ام کلثوم بوجود آمدند. [ التنبیه و الاشراف، صفحه ى 202. ] در سال دهم هجرى هنگامى که پیامبر اکرم از آخرین سفر حج خود بازگشت مى نمود، در محلى به نام غدیر خم على "ع" را به جانشینى و وصایت خود معرفى و اولویت و امارت او را بر مسلمین اعلام فرمود. [ ارشاد، صفحه ى 82. ] على "ع" در مدت خلافت خویش بر خوردهائى با دشمنان خود داشت به این ترتیب:

1- جنگ جمل. این جنگ به تحریک طلحه و زبیر و اقدام "عایشه" به منظور خونخواهى عثمان که على را متهم به قتل او کرده بودند پیش آمد نمود و على "ع " در این جنگ پیروز شد و پس از آن کوفه را مقر حکومت خود قرار داد.

2- صفین. طرف على "ع" در این جنگ معاویه بود و هنگامى که داشت پیروزى على "ع" نمودار مى گشت با نیرنگ عمروعاص کار به حکمیت واگذار شد و در نتیجه این غائله به نفع معاویه پایان یافت.

3- جنگ نهروان. مخالفان على، در این جنگ عده اى بنام "خوارج" بودند که از مسئله حکمیت در پایان جن صفین ناراضى بودند. آنان در این جنگ شکست خوردند و على "ع" پیروز گردید [ مروج الذهب، جزء 2، صفحه ى 418 و 366. ] على "ع" سال چهلم هجرى مطابق 661 میلادى در سن شصت و سه سالگى به وسیله یکى از خوارج بنام "عبدالرحمن بن ملجم" با شمشیرى زهرآگین در حال نماز مجروح شد و دو روز بعد در اثر همان زخم درگذشت. بدن مطهر آن حضرت در زمینى غیر معمور بنام "غرى" "نجف کنونى" به خاک سپرده شد و اکنون قبه و بارگاه وى که در مرکز شهر نجف در عراق قرار دارد زیارتگاه عموم شیعیان و علاقمندان است. [ ارشاد، صفحه ى 13 و 5. ]

 الهام از گفتار علی - سید محمد تقی حکیم